Köy Enstitüleri;
1940’ta ülke nüfusun %90 nından fazlasının yaşadığı kırsal alana köy öğretmeni yetiştirme amacıyla kurulan Köy Enstitüleri, köylülerin ve köy kökenli öğrencilerin okuduğu bir okuldur. Harf inkılâbından sonra yeni alfabeyi Türk halkına öğretecek köy öğretmenleri bu okullarda yetişmiştir. Burada öğrencilere nazari derslerin yanında ağırlıklı olarak Kültür, Ziraat, Arıcılık, Sebzecilik, Hayvancılık, Demircilik, Marangozluk, Dokumacılık gibi hayatta lazım olacak teorik bilgiler de öğretilirdi. Burada amaç köylere donanımlı öğretmenler göndererek köylüye teorik bilgi verecek ve örnek olacak insan yetiştirmekti.
Başçiftlik'ten Akpınar Köy Enstitüsüne;
İsa ŞEN (Hacı Müezzin'in oğlu), Mustafa Güler (Goca Hasanın oğlu), Ahmet Yüce (Tömeğin oğlu) ve Cemal BAYRAM (Garacamal) Samsun Lâdik Akpınar Köy Enstitüsüne giden o dönemin ilk öğrencileridir.
Mustafa GÜLER, Ladik’teki o parasız yatılılık günlerini de şöyle anlatır; “Eskiden vesait nerde… Köyden Niksar’a Erbaa’ya bazen de Amasya’ya kadar ellerimizde, sırtımızda tahta bavullarla yürüyerek giderdik. Sonrasında Amasya’dan trene binip Lâdik Toptepe de trenden iner buradan yine yürüyerek Akpınar’a geçerdik. Anamızın hazırladığı kuru ekmek varsa bir topak keş bize azık olurdu. Bizim karınlarımız sıcak yemekle ayaklarımız potin ayakkabı ile yatılı okulda tanıştı. Ham köylü olarak çıktığımız köyümüze takım elbiseli kravatlı ayaklarında rugan ayakkabılı öğretmen olarak geri döndük. Maaş aldık, parayla tanıştık. Cebimiz o zaman gayma (kâğıt para) gördü.”
İl gidenler döndü, gittikleri her yerde yüzlerce insan yetiştirdiler. Artık, Başçiftlik’te her evden bir öğretmen çıkmaya başladı, İlkokuldan mezun olan herkes öğretmen okulu imtihanını kazanmaya başladı. Elbette bunda o ilk gidenlerden Mustafa GÜLER, İsa ŞEN, Ahmet YÜCE ve Cemal BAYRAM'ın etkisi büyüktü. Mustafa GÜLER’in önderliğinde İsa ŞEN’inde içinde bulunduğu ilkokul öğretmenlerin köy odasında ve halk evinde açtıkları, öğrencileri sınavlara hazırlama kursları vermeleri çok etkili oldu. Civar köylerden hiç kimse bu sınavları kazanamazken Başçiftlikli öğrencilerin neredeyse tamamı bu kurslar sayesinde girdikleri her sınavı kazanır hale geldiler.
Başçiftlik ten Lâdik Akpınar Köy Enstitüsüne giden öğrenci sayısı elbette sadece bu dört öğrenciyle sınırlı kalmadı. Daha sonraki yıllarda Enstitülerin öğretmen okuluna dönüşmesiyle bu okulların aldıkları öğrenci sayıları da arttı. Başçiftlikten;
Salih SAVAŞ (Hacını Osmanın oğlu),
Nihat YILMAZ (Memüş),
Mehmet KARAKOÇ (Mesüdün öğlu),
Ahmet KOÇ (Samuğun oğlu),
Davut GÜLER (Yapuşuk Sülümanın oğlu),
Muhsin DEMİRCİ (Çatgilin Muhsin),
Bahri ŞEN (Eğünün oğlu),
Osman ŞAHİN (Kısanın Ömerin oğlu),
Yusuf BOLAT (Terzinin oğlu),
Ömer AÇIKEL (Kocaoğlagın oğlu),
Ahmet AYDIN (Ilazoğun oğlu),
Fikri GÜLER (Yapuşuk Sülümanın oğlu),
Celal ÇAĞLAR (Ali Hocanın oğlu),
Hilmi KAYMAK (Feriğin oğlu),
Selahattin KILINÇ (Mençüğün oğlu),
İbrahim GÖKÇE (Yılkının oğlu),
Salim SÖNMEZ (Gücek Salihin oğlu),
Cemalettin GÜLER (Tirilin oğlu),
Zihni CELEP (Toluğun oğlu),
Nihat KAYA (Karaoğlanın Osmanın oğlu),
Durmuş KOÇ (Bibi Salihinin oğlu),
Mustafa KAYMAK (Çetenin oğlu)
Mustafa AYMAK (İnekcinin oğlu),
İsmet SERASLAN (Kör Zeynebin oğlu),
Necati BAYRAM (Çıtlağın Mahmudun oğlu),
Sabri AYMAK (Kör Nazminin oğlu),
Murat AYMAK (Cinganın oğlu),
Hüseyin DEMİR (Hilminin oğlu),
İdris AYMAK (Fasgetin oğlu)
Ladik Öğretmen Okulunda okuyarak muallim oldular. *(Daha sonra Yıldızeli Pamukpınar Öğretmen Okulu ve diğer öğretmen okulları devreye girdi. Buralardan da onlarca Başçiftlikli öğretmen olarak mezun oldu) Bunların hepside birer efsanedir.
Lâdik Akpınar ve Yıldızeli Pamukpınar öğretmen okulları Başçiftlik’in kaderinde çok önemli yer tutar. Yüzlerce insanımız bu okullarda okuyarak sadece Başçiftlik’e değil yöreye ışık ve umut olmuştur. Bunların birçoğu şimdi aramızda yok, onlar görevlerini tamamlayarak hakka yürüdüler.
Başçiftliklinin hiçbir zaman saygıda kusur etmediği bu kanaat önderleri kardelen çiçeklerinin toprağı bol, mekânları cennet olsun. Yaşayanlara da C. Allah sağlıklı, mutlu uzun ömürler versin.
Metin KILIÇ Eğitimci, Yazar
FOTO | Basciftlikblog.com KAYNAK | Basciftlikblog.com
Hiç yorum yok
Yorum Gönder