İbrahim BEYAZIT | Tarihe Yön Verenlerden Ahmet GÜRKAN

Ahmet Gürkan; 1903 yılında Rize Güneysu’da doğdu. İlahiyat eğitimini tamamladıktan sonra, Samsun’da öğretmenlik, Rize’de Şeriye Kâtipliği ve Tokat Taşova (Yemişhanı Köyü)’da Dava Vekilliği görevlerinde bulundu.

1944 yılında Tokat Valisi Ahmet İzzettin Çağpar tarafından Yemişhanı köyüne(Taşova) ismi verilmesinde katkısı bulunan Ahmet Gürkan, Tokat halkıyla kurduğu bağ sayesinde siyasete girer. Muhacir bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Ahmet Gürkan, babası İbrahim Efendi’nin görevleri nedeniyle birçok vilayet gezmiştir.

Çocukluğunu Güneysu’da geçirdikten sonra tahsilini tamamlamak için İstanbul’a giden Gürkan, İlahiyat fakültesini bitirdikten sonra hukuk eğitimini tamamlar ve Anadolu’da çeşitli görevlerde bulunur. Ahmet Gürkan toplumun sorunlarını anlamak ve sorunlara çözüm üretmek için ömrünü siyasete ve eğitime harcayan vefakar Anadolu insanıdır. Ülke siyasetinde rol alarak geçmiş yıllarda biriken sorunlara artık bir çözüm bulmak gerekiyordu ve bunun içinde sorumluluk sahibi insanların topluma kanaat önderi olması gerekiyordu. Türkiye artık eski Türkiye değildi. Eski siyasal düzen yıkılmış çok sesli bir siyaset için Adnan Menderes öncülüğünde Demokrat Parti kurulmuş ve Türk siyasi tarihi ayrı bir ivme kazanmıştı. Türkiye’de tek parti sorunu çözülmüş ve partilileşme olarak halkın temsiliyeti güç kazanmıştı.

Artık Tokat halkı özgür iradesini sandığa yansıtıyor "Egemenliğin Kayıtsız Şartsız Millete ait olduğunu" tescillemek için seçimlere giriyordu. 1944 yılında hem adı değişen hem de ilçe olan Taşova halkının isteği doğrultusunda Demokrat Parti Taşova ilçe başkanlığına Ahmet Gürkan seçilmiştir. Artık Ahmet Gürkan Tokat’ın sesi olarak mitinglerde,  parti toplantılarında kendini göstermeye başlamıştı. Özellikle siyaset sahnesinde, İsmet İnönü’yle yaptığı tartışmalar ve ezanın tekrar Arapça olarak okutulmasına dair verdiği önergelerle dikkatleri üzerine çekmişti Gürkan.

Ahmet Gürkan Tokat halkının sorunlarını dinliyor çözüm bulmak için Ankara’ya baskı yapıyordu. Ancak sadece Tokat’ın değil bütün Anadolu’nun sesi olmak istiyordu ve bunun için 1950 yılında yapılan TBMM 9. Dönem seçimlerinde, Tokat’tan Demokrat Parti milletvekili olarak parlamentoya dahil oldu. Meclisteki fikirleri ve açık sözlülüğüyle Adnan Menderes’in dikkatini çeken Ahmet Gürkan, ülkenin yanlış idare edilmesinden duyduğu rahatsızlıktan dolayı İsmet İnönü’yle de sık sık tartışırdı.

Ahmet Gürkan tarafından, Ezanın aslına çevrilmesine ve mason localarının kapatılmasına dair verilen kanun teklifleri:
14 Mayıs 1950’de yapılan ilk demokratik seçimde iktidara gelen Demokrat Parti (DP), 13 Haziran günü saat 15:00′te basına kapalı olarak yaptığı toplantıda ezan meselesini görüştü. Çünkü ezan Ocak 1932’den beri Türkçe okunuyor ve halk bu durumdan memnuniyetsizliğini her vesile ile ifade ediyordu. Ezan aslına döndürülmeliydi. Buna ilişkin tekliflerden ilki Tokat Milletvekili Ahmet Gürkan tarafından 31.5.1950 tarihinde verildi.

 “T.C.K. 526/2 fıkranın tadili”ni istiyor ve gerekçesinde şöyle diyordu: “Devletimizin Anayasamızda tespit edildiği gibi lâik olması ve lâikliğin ise devlete din müesseselerinin yekdiğerinden ayrı tutularak birbirine karıştırılması mânâsına gelmesi itibariyle kanunların bu esaslar dairesinde ayarlanması icap ettiği gibi lâikliğe aykırı olan kanunların da buna muvazi olarak tadili icap eder. Sabık iktidarın lâikliği din aleyhinde tefsir etmesi suretiyle ve bu cümleden olarak iman ve âmelden mürekkep Müslümanlık dinin amele taallûk eden ezan ve kametin Türkçe okutulmasını mecbur tutması lâiklik prensibini ihlâl ve Anayasanın verdiği vicdan hürriyetine tecavüzdür.”

Türkçe okunan ezan  aslına çevrilmesi ve Arapça okunması ile ilgili teklif düşünüldüğü gibi tepki ile karşılanır. Özellikle DP’nin karşısında yıllarca Cumhuriyet Halk Partisi gibi iktidarda kalmış ve muhalefetin her türlü imkanını kullanmaya haiz bir parti varken. Güneysu Belediye Başkanı Ahmet Minder o dönemi bizzat Ahmet Gürkan’ın ağzından dinler. Gürkan’ın bu anısı Güneysu Belediye başkanını çok etkiler. Ezanın aslına çevrilmesi kanun tasarısı ve sonrasında yaşadıkları hakkında merhum Ahmet Gürkan şöyle demekteydi: “O yıllarda Ankara’da evim yoktu. Bu yüzden bir otelde kalmakta idim. Ezanın aslına çevrilmesi ile ilgili Kanun teklifini verdikten sonra otele geçtim. Otelin önüne kalabalığın biriktiğini ve beni sorduklarını öğrendim. Kalabalığın bana karşı tepkisi ve hareketi olacağını hissedince tedirgin olup Başvekil Adnan Menderes’i aradım ve durumu kendisine ilettim. Menderes bizzat kendi özel aracını göndererek beni otelden aldırttı” 

Mason Localarının Kapatılması;
1950`li yılların başlarında aydın kesim, masonlara cephe almaya başlamıştı. Kitap ve dergilerde sık sık masonların içyüzünü deşifre eden yazılar yayınlanıyordu. DP Tokat Milletvekili Ahmet Gürkan, 29 Ocak 1951`de TBMM`ye bir kanun teklifi sunarak, mason localarının kapatılmasını gündeme getirdi. Teklifte, masonik kuruluşların köklerinin dışarıda olduğu ve milli ve manevi değerleri ayaklar altına almak istedikleri söylenmekteydi: "Masonluk beynelmilel bir teşkilattır ve kökü dışarıdadır. Cemiyete mensup bir mason birçok kere kendi milletinin, vatandaşının ve kendi dininin aleyhine karar ve hareketlere iştirak etmektedir. Masonlar cemiyetlerinin veya kendilerinin menfaati uğruna bütün mukaddes bilinen şeyleri ayaklar altına almaktan çekinmezler." 

Ahmet Gürkan Türk siyasi tarihi içinde devlet meselelerinde her zaman Anadolu insanının yanında olmuştur. Siyasi kariyerinde iki dönem Tokat ve bir dönemde Konya milletvekilliği yapan Ahmet Gürkan, 20 Şubat 1990 yılında hayatını kaybeder. Yaşadıklarını kitaplaştırıp geleceğe ışık tutan Ahmet Gürkan, anılarını "İsmet Paşa`nın Beytülmâli" isimli kitapta toplamıştır. Bu kitap haricinde Ahmet Gürkan’ın İslam Kültürü’nün Garb’ı Medenileştirmesi, Nasuh ve Mensuh Hadisler, Kur’an-ı Kerim’de Nasuh ve Mensuh Ayetler isimli 3 kitabı bulunmaktadır.

 İbrahim BEYAZIT Yazar

    Tokattan.net       ibrahimbeyazit60@gmail.com

Yazarın Diğer Yazıları

Seyyah Gözüyle Tokat  | 17.12.2017
5 Aralık Dünya Kadın Hakları Günü | 04.12.2017
Ahmet Taner KIŞLALI'nın Ardından  | 20.11.2017
Kıyamet-i Suğra  | 23.10.2017
Zile'li İba Pehlivan  | 07.08.2017
Hasreti İle Yandığım Memleket | 20.05.2017
Tokat'lı Eski Kabadayı Şık Manol  | 24.04.2017
Tokat'lı Genç Mucit Muammer KALENDER  | 25.03.2017
Tokat'lı Şeyhülislam Mehmet Tahir Efendi  | 07.03.2017
Genç Osman Destanı  | 13.02.2017
Kaybolan Mahalle Kültürümüz | 18.01.2017
Tokat Kültüründe Yazmacılık  | 19.12.2016